Lista produktów tradycyjnych – Sieja miedwieńska (sieja miedwiańska)

Wywodzi się z rodziny łososiowatych, podrodziny głąbielowatych. Wymaga wód głębokich, chłodnych, czystych oraz dobrze natlenionych. Te warunki stwarza polodowcowe jezioro Miedwie.

Po raz pierwszy jako osobna forma ryba ta została opisana przez Blocha w 1779 r. Pierwsze zapiski historyczne dotyczące poławiania ryb, w tym także siei miedwieńskiej, pochodzą już z roku 1283 i wiążą się z działalnością rybacką cystersów, którzy w roku 1173 założyli w Kołbaczu klasztor.

Jezioro Miedwie było akwenem wodnym „na tyle cennym, że kołbaccy cystersi w 1249 r. oddali w lenno gród Dąbie tylko po to, by książę szczeciński Barnim I udzielił im prawa połowu „dużymi i małymi” sieciami właśnie w jeziorze Miedwie. (…) Jednak nie tylko zasobność w ryby decydowała o tym, że rybostan Miedwia był oceniany jako wyjątkowy. Miedwie bowiem w swoich wodach ukrywa prawdziwy skarb. Tym skarbem była ryba – sieja miedwieńska” („Jezioro Miedwie i Nizina Pyrzycka”, red. naukowa prof. dr hab. Ryszard Krzysztof Borówka).

Gospodarka rybacka i znaczenie ekonomiczne tego gatunku ryb, podobnie przedstawiały się także w następnych latach. Wielokrotnie w literaturze podkreślana jest bardzo jej wysoka wartość, zarówno odżywcza jak i monetarna: „Według danych historycznych największe sieje z tego zbiornika miały 130 cm długości oraz 10 kg wagi. Wyróżniały się do tego stopnia, że duże osobniki zaraz po złowieniu wysyłano bezpośrednio na dwory królewskie Paryża czy Wiednia. Historyczne zapiski datowane na 1691 r. mówią, że roczny przychód z połowu siei w Miedwiu wynosił 222 talary” („Jezioro Miedwie i Nizina Pyrzycka”, red. naukowa prof. dr hab. Ryszard Krzysztof Borówka).

W latach 70-tych XX wieku, w wyniku znacznego zanieczyszczenia wód jeziora, drastycznie spadła populacja autochtonicznej formy siei. Dopiero w latach 90-tych zanotowano odbudowę jej populacji. Odbyła się ona najprawdopodobniej dzięki wcześniejszej poprawie jakości wód oraz sprzyjającemu, mroźnemu klimatowi w okresie zimowym.

Z tej smacznej ryby, podobnie jak to miało już miejsce na przestrzeni wielu lat, wytwarza się gotowe do spożycia produkty, np. Złota sieja wędzona „Miedwianka” zdobywa uznanie licznych jej smakoszy, a w roku 2010 podczas konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” zdobyła I miejsce w kategorii „Produkty i przetwory pochodzenia zwierzęcego”. W następnym roku produkt ten otrzymał „Perłę 2011”.