Perun - słowiański bóg deszczu i burz

Najwyższy z Bogów, jeden ze współtwórców świata czczony przez wszystkich Słowian. Kult pana piorunów, grzmotów i błyskawic jest doskonale udokumentowany. Przede wszystkim w przekazach ludowych, ale też materiałach naukowych. Obszernej analizy etymologii imienia Peruna dokonał Aleksander Gieysztor w „Mitologii Słowian”.

- Nazwa osobowa Perun stała się przedmiotem intensywnych badań językoznawczych, które ujawniły, że jest to wyraz złożony z rdzenia per- i przyrostka –un, co stanowi nomen agentis, czyli miano osoby sprawującej czynność określoną rdzeniem wyrazu. Nie wydaje się to dziś imieniem bóstwa utworzonego z wyrazu pospolitego „piorun”, zachowanego tylko w polszczyźnie. Stało się raczej odwrotnie: dawna nazwa teologiczna uległa laicyzacji i dała początek terminowi na oznaczenie zjawiska atmosferycznego

Tłumaczy to wielkość i znaczenie Peruna w panteonie słowiańskich bogów. Według wierzeń pan gromów upodobał sobie dąb, świętym drzewie naszych przodków. Znawca słowiańskiej mitologii przypomina też, że bóg piorunów, miał swoje świątynie, w których lud modlił się o deszcz i dobrą pogodę. Przedmioty, w które uderzył piorun zsyłany przez patrona lipca nabierały magicznej mocy.

- Dwaj podróżnicy po Żmudzi w roku 1652 byli w czasie burzy świadkami żalu swojego żmudzkiego towarzysza, że piorun go oszczędził, i jego radości, że znalazłszy spopielone piorunem siodło, mógł spożyć nieco popiołu, dającego mu długowieczność bez chorób, dar wróżby i zaklinania ognia. Drzewom i wzgórzom, gdzie następowały wyładowania atmosferyczne przypisywano moc leczniczą, otaczano je płotem lub rowem - opisuje w „Mitologii Słowian” Aleksander Gieysztor.

Powszechne było szukanie perunowych strzał, czyli skamieniałych belemnitów, które miały magiczną moc. Przede wszystkim chroniły przed uderzeniem pioruna dlatego wkładano je pod strzechy. Służył do leczenia chorób oczu i odprawiania uroków.

Najczęściej Peruna przedstawiano z młotem, chociaż jego atrybutami były też topory, maczugi, czy oszczepy. W mitach Pan Wojny, wyposażony w swoją broń i na wizie zaprzęgniętym w rumaka toczył nieustanną walkę ze Żmijem, który często tłumaczony jest jako zoomorficzna postać Welesa. Burze tłumaczono jak starcie ładu – danego przez Peruna z chaosem – tworzonym przez wspomnianego przed chwilą jego brata Welesa.

Święto Peruna w słowiańskim kalendarzu przypada na 20 lipca – w upalnym miesiącu, w którym burze towarzyszące ulewom były zjawiskiem wyczekiwanym. Gasiły spragnioną ziemię.

https://browarperun.pl/

Najczęściej świętowano urządzając sportowe zawody, w których rywalizowali mężczyźni. Samemu Perunowi przypisuje się cechy kojarzone z męstwem – walkę, rywalizację, siłę, chęć zwycięstwa.