Polska

Zaduma Środy Popielcowej i psoty popielca

2023-02-22 10:30:00 redakcja@produkty-lokalne.pl

Czterdziestodniowy post przed Wielkanocą zaczyna Środa Popielcowa. Kojarzona z czasem zadumy była też momentem żartów, zaklinania urodzaju i kilku ciekawych obrządków.

zdjęcie ilustracyjne
zdjęcie ilustracyjne

Środa Popielcowa to dzień pokutny i postny. Kapłan posypuje wiernym głowy popiołem. Ten powstał ze spalonych zeszłorocznych gałązek poświęconych w niedzielę palmową. Obowiązuje też ścisły post, je się mało i chudo lub w ogóle rezygnuje się z posiłku.

Popiół wykorzystywany był też w popielcowych psotach. Popularne było rzucanie garnkiem z czarnym pyłem w wybraną ofiarę. Oznacza to, że dawniej sam popielec raczej nie przypominał czasu pokutnego. Mieszkańcy wsi spotykali się w karczmach. I tańczyli.

- Ruch był przejawem życia. Podczas tych spotkań obowiązywał ścisły podział płci: mężczyźni prosili o urodzaj swoich upraw: "na owies, na pszenicę, na żyto", a kobiety swoich "Na len, na konopie, żeby się rodziły, żeby nasze dzieci i my nago nie chodziły - wyjaśnia Renata Hryń - Kuśmierek w "Polskich tradycjach dorocznych".

Gospodarze tego dnia zapraszali do stołu pasterzy. Biesiadnicy jedli śledzie, kapustę, pierogi i placki ziemniaczane.
 
Głównym daniem w czasie postu był żur. Zanim gospodynie zaczęły jego przygotowywanie musiały dokładnie wyszorować popiołem garnki, tak by nie został najmniejszy ślad po tłustych potrawach karnawałowych. Robiąc zaczyn gospodynie wypowiadały specjalna formułę zdradza Renata Hryń- Kuśmierek.
 
A cóż to tam na przypiecku tąpa?
Wstępna środa żurowi uprząta.
O, jakże cię nie żałować, miły mięsopuście,
Cztery szpery w grochu były, a piąty w kapuście.
 
W wielu miejscach w kraju gar z pierwszym postnym żurem obnoszono po wsi. Były też regiony, w których wieszano w widocznych miejscach śledzie także kojarzone z czterdziestodniowym czasem pokuty i postu. 

Przeglądaj zasoby Produkty-lokalne.pl

OPINIE UŻYTKOWNIKÓW:

TE ARTYKUŁY MOGĄ CIĘ ZAINTERESOWAĆ