Zalecenia Głównego Lekarza Weterynarii - nie kupimy już żywych karpi w marketach

Karpie są znane w polskiej kuchni od XII wieku. Trafiły do nas z Francji i Belgii za pośrednictwem mnichów z Zakonu Cystersów. W karpiach docenia się ich właściwości prozdrowotne. Mięso tej ryby jest bowiem naturalnym źródłem lekkostrawnego białka, witaminy D, kwasów OMEGA 3 i wielu minerałów m.in. wapnia, cynku oraz żelaza.

Zdecydowana większość polskich rodzin (87%) deklaruje, że na ich stole wigilijnym pojawi się przynajmniej jedno rybne danie. Najczęściej wybór pada na karpia (62 %). Inne ryby są zdecydowanie mniej popularne: śledź (44%), dorsz (27%), łosoś, mintaj, miruny, pstrągi (od 10 do 20%). 

Większość marketów zrezygnowała ze sprzedaży przed świętami żywych karpi. W punktach sprzedaży detalicznej nie jest to jednak zabronione. Zakup ryb prosto ze stawu oferują np. gospodarstwa rybackie, pojawiają się też punkty sprzedaży w miastach. Co roku przed świętami Główny Lekarz Weterynarii przypomina zasady handlu żywymi rybami. Zaleca jednak, aby sprzedaż ryb odbywała się wyłącznie po uprzednim ich uśmierceniu.

Jak podaje portal Strefa Biznesu, świeży karp z polskich stawów kosztuje ok. 18-20 zł/kg, o ok. 3 zł więcej niż przed rokiem. 

W marketach również dostępne są karpie, np. płat ze skórą w cenie ok. 35-40 zł za kilogram, filet ok. 45 zł/kg.

Np. w Lidlu za kilogramowy płat ze skórą ze świeżego karpia zapłacimy 39,99 zł. Z kolei w Kauflandzie koszt 1 kg świeżego płatu karpia to 34,99 zł. W Aldi za płat ze świeżego karpia ze skórą zapłacimy 34,99 zł. 

Zalecenia dotyczące uśmiercania ryb w punktach sprzedaży detalicznej

Uśmiercanie ryb powinno odbywać się w sposób humanitarny, uwzględniający specyfikę tej gromady kręgowców. Zgodnie z raportem EFSA do humanitarnych metod ogłuszenia ryb należą metody mechaniczna i elektryczna.

METODA - Uderzenie w część czołową czaszki lub poddanie działaniu prądu  elektrycznego powodujące utratę przytomności w połączeniu z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego lub przerwaniem rdzenia kręgowego albo dekapitacją.

Zabronione jest uśmiercanie zwierząt kręgowych, a więc również ryb, w obecności dzieci (art. 34 ust. 4 pkt 2 ustawy o ochronie zwierząt). Jest to zakaz bezwzględny, zagrożony sankcją karną z art. 35 ustawy. W związku z tym, miejsce ogłuszania i uśmiercania karpia w punktach sprzedaży detalicznej powinno być osłonięte lub wydzielone tak, aby uniknąć udziału i obecności osób postronnych.

MIEJSCE - wydzielone pomieszczenie lub miejsce np. za parawanem, przenośną ścianką lub innym elementem punktu sprzedaży albo namiotu zewnętrznego, który całkowicie zapobiega udziałowi osób postronnych.

Zalecenia dotyczące warunków przetrzymywania żywych ryb

• baseny - szczelne, o gładkich ścianach i gładko zakończonych krawędziach,
• woda - czysta, natlenowana lub napowietrzana; wymiana 1/3 objętości wody basenu co 12 godzin,
• zagęszczenie - maksymalne zagęszczenie przy stosowaniu natlenowania wody 1kg masy ryby/l wody,
• optymalna temp. wody 4 - 6 ºC max 10 ºC,
• ryby bez widocznych uszkodzeń - ryby, które posiadają rany i inne uszkodzenia ciała powinny być uśmiercane niezwłocznie po przybyciu do sklepu.

Zalecenia dotyczące opakowań stosowanych do przenoszenia ze sklepu żywych ryb przez odbiorców detalicznych

W przypadku braku możliwości uboju karpia przed sprzedażą opakowanie stosowane do przenoszenia ze sklepu żywych ryb przez konsumenta końcowego powinno zawierać wodę - podstawowe znaczenie ma zapewnienie rybie możliwości przyjęcia naturalnej pozycji, dlatego kluczowym jest rozmiar opakowania, tak aby ryba nie znajdowała się w nienaturalnej pozycji lub nie była wygięta bez możliwości zmiany pozycji - dotyczy to w szczególności pojemników o sztywnych ścianach, chociaż także ma znaczenie w przypadku foliowych toreb; z uwagi na brak możliwości stałego napowietrzania ilość wody w opakowaniu powinna być co najmniej w stosunku 1:2 masy karpia do objętości wody.

Zalecenia dla odbiorców detalicznych dotyczące przenoszenia żywych ryb po ich zakupie w sklepie

Zaleca się, aby:

• czas przenoszenia żywej ryby z miejsca zakupu do domu był jak najkrótszy,
• opakowania indywidualnie używane przez klienta w celu przenoszenia ryby żywej spełniały wymagania podane w pkt. 4.