Podziemny wodospad, kawa posypana złotem, czołg Leonarda da Vinci. Historia i zabawa. Kopalnia w Złotym Stoku.

Cenny kruszec w Złotym Stoku wydobywano już ok. 2 tys. lat p.n.e. Pierwsze zapiski o kopalni pochodzą z 1273 r. Rozkwit wydobycia złota przypada na wiek XVI. Kres kopalni to 1962 r. Przez wieki pod miastem wydrążono ponad 300 km. korytarzy umożliwiających wydobycie złota na powierzchnię.

 
Kilka lat później miejscowe PTTK rozpoczęło oprowadzanie po sztolni "Książęcej". Później obiekty przejęło Przedsiębiorstwo Usług Turystycznych Kopalnia Złota Sp. z o.o. Placówkę do zwiedzania oddało w 1996 r. poszerzając stopniowo długość podziemnych tras i ilość dostępnych atrakcji na powierzchni. Turyści mają do dyspozycji trzy miejsca - sztolnię "Gertrudę" i "Czarną Górę", sztolnię Ochrową oraz średniowieczną osadę górniczą. Możne je zwiedzać pojedynczo, połączyć dwie wybrane atrakcje lub wszystkie.

 

 
W sztolni „Gertruda” zaaranżowano m.in. gabinet szalonego alchemika i skarbiec, w którym umieszczono 1066 „złotych” sztabek odpowiadających 16 tonom złota - tyle wydobyto z kopalni w ciągu ok. jej tysiąca lat pracy. W czasie wycieczki dowiadują się ile ton skały trzeba wydobyć żeby otrzymać gram kruszca oraz co oznaczają próby na wyrobach ze złota. Poznają sposoby wydobywania złota na przestrzeni wieków oraz historię Złotego Stoku nierozerwalnie związaną z kopalnią. Dodatkową atrakcją, nie wchodzącą w zwiedzanie podstawowe, jest spływ łodzią. W sztolni "Czarna Górna” można zobaczyć jedynym w Polsce podziemnym wodospadem spadającym z wysokości 8 metrów a na powierzchnię wyjechać pomarańczowym tramwajem. W Muzeum Przestróg, Uwag i Apeli, które odwiedza się pod koniec wycieczki można zobaczyć kolekcję tabliczek z hasłami dotyczącymi głównie przepisów BHP.

 
Odkryta kilka lat temu i niedawno otwarta dla turystów sztolnia Ochrowa swoją nazwę zawdzięcza ochrze. Wykorzystywany od wieków w przemyśle barwnik pomalował także na  pomarańczowo - żółto ściany tunelu. Największą atrakcją zalanej przez dziesiątki lat sztolni jest fragment drewnianego szybu ze średniowieczną obudową i równie starym systemem rur odprowadzających wodę, która zawsze ma ten sam poziom. Metaliczna w smaku woda wypływająca ze sztolni ma potwierdzone właściwości lecznicze. Przyspiesza leczenie ran i wspomaga leczenie anemii.

 
W średniowiecznej osadzie górniczej można zobaczyć repliki urządzeń zbudowanych w pierwotnych rozmiarach według średniowiecznych rycin Georgiusa Agricoli. Atrakcją są 15-metrowy kierat, 3-tonowe koło deptakowe, dźwig ręczny oraz możliwość przejechania repliką czołgu zaprojektowanego przez Leonarda da Vinci. Dodatkowymi atrakcjami są izba tortur i labirynt strachu.

 

 
Przed głównym zwiedzaniem można obejrzeć wystawę skamieniałości, w tym odchodów dinozaurów lub zajrzeć do starej cechowni, w  której urządzono muzeum górnictwa a po sąsiedzku, w Złotym Hoteliku prezentowana jest kolekcja minerałów. Można też zajrzeć do działającego w kopalni baru i napić się kawy posypanej złotem.