Smacznie i zdrowo – sięgnij po buraka!

Burak, którego dziś możemy kosztować na naszych stołach wywodzi się od buraka dzikiego, nadal spotykanego Bliskim Wschodzie (między wybrzeżami Morza Śródziemnego i Czarnego, w okolicach Morza Kaspijskiego i w Indiach). Co ciekawe pierwsza wzmianka o tym warzywie pochodzi z Babilonii. Jak podają źródła już w 722 roku p.n.e. był uprawiany w ogrodach króla Merodaka-Baladana. W 1583 roku po raz pierwszy opisano kilka odmian buraka w sposób naukowy, a w 1747 roku odkryto w nich sacharozę.

Burak ćwikłowy jest drugim, po marchwi, warzywem korzeniowym – pod względem ilości upraw i wielkości spożycia, które rocznie wynosi od 12 do 14 kg na jednego mieszkańca. Pola, na których jest rośnie zajmują około 20 tysięcy hektarów, co stanowi nawet 10 procent upraw warzywnych.

Walory zdrowotne buraków znane są od wieków. Czerwone bulwy są idealnym środkiem krwiotwórczym. Lekarze często zalecą jedzenie buraków osobom z anemią. Dodatkowo buraki powodują, że tlen lepiej jest przyswajany przez komórki w naszym ciele. Nasz dzisiejszy bohater zawiera wiele witamin, m.in. C, B1, kwas foliowy, witaminę A oraz beta-karoten, a także składniki mineralne m.in. wapń, potas, mangan, magnez, miedź, fluor oraz sód.

Zastosowanie buraka w kuchni, właśnie ze względu na walory smakowe, ale także zdrowotne jest bardzo szerokie, choć na co dzień przede wszystkim używamy go jako bazy do zup. Można wspomnieć chociażby wigilijny barszcz. Coraz częściej buraki stają się głównym składnikiem sałatek oraz różnego rodzaju napojów. Wraca „moda” na kiszenie buraków. Na Liście Produktów Tradycyjnych znajdują się: Kwas burakowy po wzdolsku, Barszcz kwaszony z buraka ćwikłowego oraz Kwas buraczany (sok z kiszonego buraka). Pokazuje to, że w dawnych czasach nie kiszono tylko kapusty i ogórków, ale też inne, właśnie tak wartościowe jak burak, warzywa.

Ciekawostką jest pochodząca z okolic Kruszwicy, Radziejowa i Brześcia Kujawskiego - „Marmolada z buraka cukrowego” o gęstej, plastycznej i niejednorodnej złocistej barwie – również wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych. Charakteryzuje ją bardzo słodki, wręcz mdły smak o wyczuwalnym zapachu buraka cukrowego. Podstawowym składnikiem marmolady są, co wydaje się oczywiste buraki cukrowe. Dla złamania słodkiego, mdłego smaku dodawano kwaskowatych jabłek np. Szarej Renety lub soku z cytryny. Marmolady głownie kojarzą się z owocami, stanowiącymi przeważnie główny ich składnik.

Marmoladę robiono w czasach II Wojny Światowej w biedniejszych rodzinach. Mieszkanki miejscowości Bronisław gm. Dobre pamiętają z ustnych przekazów swoich rodziców, że: „W wojnę (…) była tako bida, że wszystko się wykorzystywało. Szło się w pole, wyrywało to, co rosło – a buraki to zawsze były. Robiło się bez okazji, codziennie, aby było co zjeść.”.

Marmoladą najczęściej smarowano chleb, a gdy go zabrakło to placki z zsiadłego mleka, często przyrządzane w zastępstwie chleba. Obecnie marmoladę z buraków cukrowych wykonuję się tylko okazjonalnie, na konkursy czy wystawy. W trakcie VIII edycji konkursów produktów tradycyjnych Powiatu Radziejowskiego „Od zakwasu do żurku kujawskiego” produkt zdobył II miejsce w kategorii produktów pochodzenia roślinnego.

Przepis na "Marmoladę z buraka cukrowego" znajdziemy TUTAJ - https://kujawsko-pomorskie.pl/pliki/2019/wiadomosci/20190610_produkty/marmolada_z_burakow_cukrowych.pdf 

Także my polecamy buraka w wydaniu carpaccio.

SKŁADNIKI

Buraki pieczone – ilość zależy od apetytu

Rukola

Ser feta

Nasiona dyni i słonecznika

SOS

Miód, musztarda i olej kujawski – p trzy łyżki (można więcej w zależności od ilości carpaccia lub w innych proporcjach, np. więcej miodu jeśli chcemy by sos był słodszy)

Sok z cytryny

PRZYGOTOWANIE

Składniki sosu wlewamy do słoika, zakręcamy i energicznie mieszamy. Przygotowujemy na godzinę przed użyciem tak by składniki się przegryzły.

Rukolę wykładamy na talerz. Upieczone, obrane i pokrojone na cienki plastry buraki układamy na zieleninie. Wszystko posypujemy pokrojonym serem feta u uprażonymi na suchej patelni nasionami.

Kwadrans przed podaniem polewamy wcześniej przygotowanym sosem